HUYỀN HỌC VÀ LOGIC
VÀ NHỮNG TIỂU LUẬN KHÁC

Mysticism and logic and other essays

Tập tiểu luận tuyển chọn những bài viết quan trọng của Bertrand Russell chống lại huyền học lãng mạn thế kỷ XIX, và giải quyết một số vấn đề triết học cụ thể như bản tính tối hậu của vật chất, tri thức luận, và vấn đề nhân quả.

Siêu hình học, hay nỗ lực ngõ hầu quan niệm thế giới như một toàn bộ bằng tư tưởng, ngay từ đầu đã phát triển bởi sự hội hiệp và xung đột của hai xung lực rất khác biệt của con người, một thúc đẩy họ hướng đến huyền học, một thúc đẩy họ hướng đến khoa học. Có người đạt đến vĩ đại chỉ qua một trong hai xung lực này, có người đạt đến qua xung lực kia: chẳng hạn ở Hume xung lực khoa học chi phối mà không gặp trở lực nào, trong khi ở Blake vừa có thái độ thù địch mãnh liệt đối với khoa học vừa có trực quán [insight] huyền học sâu xa. Nhưng những người vĩ đại nhất đồng thời cũng là những triết gia cảm thấy cần cả khoa học lẫn huyền học: nỗ lực điều hòa cả hai là những gì làm nên cuộc đời họ, và một số người cho rằng điều đó luôn luôn làm cho triết học trở thành vĩ đại hơn cả khoa học lẫn tôn giáo nhờ tất cả tính không chắc chắn khắc nghiệt của nó.

Bản in lần thứ mười của tập tiểu luận này có một số tiểu luận nằm trong bản in sớm hơn, giờ đây đã tuyệt bản, nhan đề là Những tiểu luận triết học. Tác giả mô tả năm tiểu luận đầu là “hoàn toàn đều mang tính phổ thông” và chúng bao gồm một số tiểu luận nổi tiếng: Huyền học và logic, Vị trí của khoa học trong một nền giáo dục khai phóng, Thờ phụng của người tự do, Học toán, Toán học và các nhà siêu hình học. Những tiểu luận sau được ông mô tả là “phần nào mang tính kỹ thuật hơn”: Về phương pháp khoa học trong triết học, Các thành phần tối hậu của vật chất, Mối quan hệ giữa những dữ-liệu-cảm-giác và vật lí học, Về ý niệm nguyên nhân, Tri thức do sự quen biết và tri thức do sự mô tả.

Bertrand Russell (1872−1970) là nhà triết học, logic học người Anh, thầy của triết gia Ludwig Wittgensten – cha đẻ của triết học phân tích Anh-Mỹ. Ông cổ vũ tự do xã hội, vận động cho nhân quyền và hòa bình, ông đồng thời là tác giả của nhiều quyển sách, tiểu luận, và bài giảng mang tính đại chúng và có ảnh hưởng về nhiều chủ đề khác nhau. Gây chú ý do những phản đối không mệt mỏi của ông đối với vũ khí hạt nhân và chiến dịch chống sự dính níu của phương Tây vào chiến tranh Việt Nam, Russell vẫn luôn là một gương mặt trí thức nổi bật cho đến khi ông qua đời ở tuổi 97.

Vui lòng click hay quét QR dưới đây để đọc thử sách